Alle soorten kunststof

De bouwsector in Europa gebruikt jaarlijks zo’n tien miljoen ton kunststoffen en is daarmee de op één na grootste gebruiker van kunststof na de verpakkingssector. Kunststof wordt in veel verschillende toepassingen gebruikt, bijvoorbeeld in kunststof leidingen voor drinkwater, plastic tasjes, gezichtsmaskers in strijd tegen COVID-19. Door de jaren heen heeft kunststof en met name plastic, een negatief imago gekregen vanwege de milieu impact. De kunststof industrie werkt daarom extra hard aan het 100% circulair maken van plastics.

Plastic of kunststof?

Plastics en kunststoffen worden vaak door elkaar gebruikt. Kunststoffen zijn alle chemische verbindingen die door scheikundige processen worden gemaakt. Plastic is een type kunststof dat door middel van verhitting onder druk tot een voorwerp gemaakt kan worden. We noemen dit een thermoplast. Plastic is dus een kunststof, maar niet elke kunststof is een plastic. Naast thermoplasten bestaan er ook thermoharders (ontbinding bij opwarming) en elastomeren (met rubberachtige eigenschappen). De drie groepen verschillen van structuur, oplosbaarheid en smeltpunt.

Verschillende categorieën kunststoffen

Er zijn verschillende categorieën kunststoffen, te verdelen in thermoharders, thermoplasten en elastomeren. Elke kunststof heeft andere eigenschappen met daarbij verschillende voor- en nadelen. In 1988 werd een coderingssysteem ontwikkeld dat recyclers helpt bij het sorteren van plastics.  Een aantal veel voorkomende kunststoffen worden hieronder verder toegelicht. 

1. Polyvinylchloride (PVC)

Moderne kunststof leidingsystemen worden onder andere gemaakt van polyvinylchloride (PVC). Dit materiaal wordt voor veel verschillende toepassingen gebruikt, zoals bij bij waterleidingen, maar ook bij afvoerbuizen. Dankzij het lichte gewicht van PVC is het materiaal ook makkelijker te verwerken.

2. Polyethyleen (PE)

Naast PVC is ook polyethyleen (PE), of ook wel polyetheen genoemd, een veel gebruikte kunststof voor kunststof leidingen. Toepassingen van PE worden bijvoorbeeld voor kunststof leidingen voor gas, drinkwater en leidingen. Vooral door de grote stijfheid is PE heel geschikt voor leidingen die onder een hoge druk staan.

3. Polypropyleen (PP)

Polypropyleen is een hard maar flexibele kunststof dat een veel verschillende toepassingen kent. Doordat het verzaagd en bewerkt kan worden zijn veel verschillende vormen mogelijk. Polypropyleen en polyethyleen lijken in veel eigenschappen op elkaar, maar verschillen wel degelijk van elkaar. PP wordt onder andere gebruikt bij tapijten, meubelen, emmers, pijpleidingen en filtermaterialen.

4. Geëxpandeerd polystyreen (EPS)

Geëxpandeerd polystyreen (EPS), bij de meesten bekend als piepschuim of tempex, is een kunststof materiaal gemaakt van aardolie. Het wordt in de bouwwereld veel gebruikt in verschillende toepassingen, zoals het vullen van de spouwmuur, gevelisolatie of dakisolatie. In de weg- en waterbouw wordt het ook gebruikt als fundering en ophoging van wegen. Maar EPS wordt ook voor andere doeleinden gebruikt, zoals het maken van maquettes of als verpakkingsmateriaal.

Welke kunststoffen worden voor leidingen gebruikt?

Moderne kunststof leidingsystemen worden voornamelijk geproduceerd van polyvinylchloride (PVC), polyethyleen (PE) en polypropyleen (PP). Deze polymeren worden in verschillende vormen gebruikt, afhankelijk van de prestaties en eigenschappen die van het leidingensysteem worden vereist.

Buizen bestaan vaak uit meerdere lagen. Dit kunnen lagen van verschillende materialen zijn om per saldo met minder materiaal betere eigenschappen te krijgen of lagen van hetzelfde materiaal, maar dan in combinatie met gerecycleerd materiaal om de kosten en CO2-voetafdruk te verlagen, vanzelfsprekend steeds zonder de prestaties van de buis te verminderen.

Kortom, er zijn verschillende kunststoffen die worden gebruikt bij kunststof leidingsystemen. Elk kunststof heeft zijn eigen voor- en nadelen, waardoor ze voor andere toepassingen worden ingezet. Aangezien BureauLeiding duurzaam bouwen hoog op de agenda heeft staan, wordt er met het Buizen Inzamel Systeem (BIS) bijgedragen aan een duurzame toekomst. Als kunststof leidingsystemen na hun lange levensduur in de afvalfase komen, worden ze via het BIS ingezameld en gerecycled.