Het hergebruik van stoffen, materialen en producten is belangrijk om een circulaire economie te bereiken. Dit wordt echter bemoeilijkt wanneer materialen en producten stoffen bevatten die zo schadelijk zijn dat het op Europees niveau gewenst is om ze geleidelijk aan niet meer te gebruiken (uitfaseren). Dit is het geval bij stoffen die binnen de Europese stoffenwetgeving REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen) getypeerd zijn als zeer zorgwekkend (Substances of Very High Concern, SVHC). Deze stoffen mogen op den duur alleen nog worden gebruikt als daar specifiek toestemming voor is verleend. Producenten die afval hergebruiken denken hierdoor in de problemen te komen wanneer hun producten deze stoffen bevatten.
Afvalverwerking en REACH
Afvalverwerking en REACH.
Recycling van materialen die SVHC’s bevatten: uitdagingen in de praktijk
Dit blijkt uit een interviewronde van het RIVM langs producenten en brancheorganisaties over knelpunten en mogelijke oplossingen. Het grootste probleem is de onduidelijkheid wanneer een materiaal onder de afvalwetgeving valt of onder REACH: wanneer wordt afval een stof, mengsel of artikel? Volgens de afvalwetgeving moet het materiaal worden vernietigd als het hoge concentraties schadelijke stoffen bevat. Volgens REACH moet toestemming worden gevraagd voor veilig gebruik. Dit laatste vergt veel kennis over de stoffen, die nog vaak ontbreekt. Daarnaast bestaan er onduidelijkheden over welke SVHC-stoffen in huidige afvalstromen zitten, welke stoffen in het afval in de toekomst als SVHC zullen worden bestempeld, en wanneer voor de nu geïdentificeerde SVHC’s toestemming moet worden gevraagd.
Om ervoor te zorgen dat schoon afval niet vermengd raakt met vervuild afval, is het volgens de geïnterviewde bedrijven belangrijk dat de SVHCs in een vroege fase van de afvalverwerking worden gescheiden van de rest van het afval. Ook hier is kennis van belang om welke stoffen het gaat en waar ze in zitten. Daarnaast zijn volgens hen juridische en economische prikkels gewenst die stimuleren dat ook minder winstgevende scheidingsprocessen worden uitgevoerd.
Verder is het belangrijk om voor gerecycled materiaal dat SVHC’s bevat, toepassingen te bedenken die zodanig zijn ontworpen dat de producenten en gebruikers niet aan deze stoffen worden blootgesteld. Op deze manier kunnen de stoffen ook niet in het milieu terechtkomen. Een voorbeeld zijn drielaags pvc-buizen waarbij de binnenste en buitenste laag SVHC-vrij zijn en de SVHC in de middelste, afgeschermde, laag zit.
(Bovenstaande is afkomstig uit de Nederlandstalige publiekssamenvatting)