Het keiharde bewijs is geleverd. De levensduur van PVC is meer dan 100 jaar

Tot het moment dat het onderzoek in 2002 van start ging, namen we aan dat de levensduur van PVC drinkwaterleidingen meer dan 50 jaar zou zijn. Er waren echter geen bewijzen voor. Een van de doelstellingen van het onderzoek was dus tevens een betrouwbare methode te ontwikkelen, die de voorspelling van de restlevensduur van PVC waterleidingen wetenschappelijk kon onderbouwen.

De voorspellingen tot dan toe waren gebaseerd op de kennis van de degradatieprocessen en de kwaliteit van de oude leidingen. Met een naar de huidige beoordelingsrichtlijnen geaccepteerde methode (die wordt toegepast op leidingen waarover weinig documentatie bestaat over de grondstof, verwerking, aanleg en gebruik) werd het mogelijk zaken als verouderingsgraden van bestaande PVC leidingen te kwantificeren. Belangrijk, want hiermee kan de restlevensduur worden onderbouwd en eventuele vroegtijdige vervanging worden voorkomen.

Natuurlijk is het onderzoek veel omvangrijker dan we hier tot nu toe hebben geschetst. Zo heeft TNO Industrie ook enkele geheel nieuwe methodes binnen het totale project ontwikkeld. Onder meer een zogenaamde vermoeiings-methode voor buisringen. Hiermee kan vooral het effect van alle mechanische beschadigingen aan de gehele buisring worden gekwantificeerd. Ook de degradatieprocessen zijn zorgvuldig in kaart gebracht. Hiervoor zijn vijf PVC leiding-systemen opgegraven, varië- rend in de “leeftijd” van 10 tot 45 jaar.

Oude leidingen: Vervangen of toch maar laten zitten?

Ergens begin jaren vijftig van de vorige eeuw zijn we in Nederland begonnen met kunststof leidingen als alternatief voor o.a. gietijzer en asbestcement. Meer dan 60% van de huidige drinkwaterleidingen zijn van PVC en de oudste systemen zijn dus ondertussen al meer dan vijftig jaar oud. Dit betekent dat er nu een belangrijke keuze gemaakt moet worden door de waterleidingbedrijven: handhaven of vervangen. Zie hier het belang van het onderzoek. Uiteindelijk krijgen alle typen waterleidingsystemen in de loop van de tijd te maken met degradatieprocessen, uitmondend in bijvoorbeeld lekkage of in het ergste geval, een complete bezwijking. Het degradatieproces van PVC wordt voornamelijk beïnvloed door opslag, transport en deels door variaties in de toegepaste waterdruk. Maar natuurlijk zijn de factoren in de grond, net als bij andere leidingen, ook van belang. Trillingen, chemicaliën en grondzetting (druk). Hoewel deze factoren op rigide leidingsystemen een grotere invloed lijken te hebben.

Levensduur PVC van meer dan 100 jaar?

Ja, u leest het goed. Het is zelfs bewezen dat de levensduurvan een PVC waterleiding kan oplopen tot maar liefst boven de 200 jaar! Maar dan moeten de omstandigheden uiteraard optimaal zijn. Wisselende belastingen van de leiding kunnen de levensduur weer zeer verkorten. Bijvoorbeeld door grote drukverschillen, die ontstaan door het vaak open en dicht draaien van kleppen door de waterleidingbedrijven. Maar ook heel simpele zaken als een scherpe steen onder de leiding kan op den duur een scheurtje veroorzaken. Duidelijk is dat voornamelijk externe factoren een rol spelen bij de uiteindelijke levensduur van de PVC leiding.

Maar om terug te komen op de vraag of we nu moeten overgaan tot vervanging of handhaving van de PVC leidingen, zal het antwoord moeten worden gevonden in de beoordeling van de systemen. Wanneer de beoordeling zich richt op slechts die delen van het buizenstelsel, waar de externe omstandigheden, zoals in het rapport staat beschreven, een negatieve invloed uitoefenen, kan dit veel kosten besparen. Het is natuurlijk kostentechnisch interessanter om op basis van een selectieve beoordeling te werk te gaan, dan zomaar over te gaan tot complete vervanging.